Osoby starsze, które muszą przenieść się do domu opieki i dostosowują się do tego oraz akceptują to, czego nie można zmienić, ciągle czerpią satysfakcję z życia.
Według uczonych z Deakin University w Australii, jeśli chodzi o satysfakcję w późniejszym życiu, umiejętność zaakceptowania tego, czego nie można zmienić, jest równie istotne, jak poczucie sprawowania kontroli.
Satysfakcjonujące starzenie się ma związek z zachowaniem poczucia kontroli w późniejszych latach. Kontrola z kolei składa się z dwóch elementów. Podstawowa jej forma odnosi się do zdolności do wprowadzania zmian w środowisku, które odpowiada indywidualnym pragnieniom lub potrzebom - dotyczy to seniorów żyjących niezależnie. Wtórna kontrola zaś to umiejętność dokonywania zmian poznawczych w sobie samym/samej w celu przystosowania się do nowego środowiska - przykładowo, gdy starsze osoby przenoszą się do placówki opiekuńczej. W efekcie ta ostatnia buforuje straty kontroli pierwotnej, pomagając zaakceptować to, czego nie daje się zmienić.
Oceniono różnice w poziomie zadowolenia z życia i poczucia kontroli między 101 osobami starszymi mieszkającymi w placówkach opiekuńczych i 101 osobami mieszkającymi niezależnie. Porównano też, na ile te dwa rodzaje kontroli mogą przewidzieć
dobrostan w późniejszym życiu. Pod uwagę wzięto osiem kluczowych obszarów satysfakcji: poziom życia, stan zdrowia, osiągnięcia życiowe, relacje osobiste, bezpieczeństwo, więź ze społecznością, poziom troski o przyszłość oraz zaangażowanie w
duchowość czy religijność.
Związek między podstawową formą kontroli i
satysfakcją był zawsze większy w przypadku osób starszych mieszkających niezależnie w społeczności seniorów niż osób przebywających w domu opieki. Rola kontroli wtórnej w poziomie zadowolenia zaś była większa w grupie ludzi mieszkających w domu opieki. Okazuje się, że silne poczucia kontroli jest ważniejsze dla seniorów żyjących samodzielni, a akceptacja jest istotniejsza dla dobrego samopoczucia podopiecznych placówek opiekuńczych.
„Aby chronić dobrostan osób starszych, potrzebna jest adaptacja obejmująca zarówno poczucie kontroli, jak i aktywną akceptację tego, czego nie można zmienić. Poziom poczucia tych form kontroli może przewidywać satysfakcję w starszym wieku", wnioskują autorzy.
Tłum. i oprac. Joanna Papiernik
Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Łódzkiego